Utrecht Üniversitesi’nden Jeolog, Devasa Bir Tektonik Plaka Keşfetti

Utrecht Üniversitesi’nden jeolog Suzanna van de Lagemaat, Pasifik Okyanusu’nun dörtte biri büyüklüğündeki, uzun süredir kayıp olduğuna inanılan devasa bir tektonik plakayı dijital ortamda yeniden keşfetti.

Yapılan araştırmalara göre, Dünya’nın manto tabakasındaki sıcaklık ve bileşimdeki anomaliler incelenerek, on yıldan fazla bir süre önce “Pontus Plakası”nın varlığı öngörülmüştü.

Son saha çalışmaları ve ileri jeolojik modellemeler sayesinde, Filipinler’e yakın eski dalma bölgelerinin izleri takip edilerek, kayıp plakanın belirgin olmayan sınırları netleştirildi.

Tektonik plakalar, Dünya’nın dış kabuğunu oluşturan büyük bloklardır ve konveksiyon akımlarıyla hareket ederler. Bu hareketler, yeryüzünde depremlerden volkanik aktiviteye kadar birçok jeolojik olayı tetikler.

Van de Lagemaat ve ekibi, Japonya’dan Yeni Zelanda’ya kadar geniş bir coğrafyada topladıkları sismik ve kayaç verilerini, gelişmiş bilgisayar destekli haritalama araçlarıyla bir araya getirmiştir.

Yapılan çalışma, mantoda bulunan sıcaklık anormallikleri ve mikroskobik kimyasal izler aracılığıyla, kayıp bir megaplakanın varlığını güçlü bir şekilde belgelemiştir.

Çalışmanın sonuçları, Pontus Plakası’nın kalıntılarının Kuzey Borneo, Palawan Adası ve Güney Çin Denizi’ndeki bazı parçalar halinde “geri getirildiğini” göstermektedir.

Bu keşif ile birlikte, bölgenin Panthalassa ve Tethys okyanuslarını şekillendirme süreci hakkında önemli bir jeolojik hikaye daha aydınlanmış oldu.

Gondwana Research dergisinde yayımlanan bu çalışma, yerkabuğunun derin tarihine ışık tutarken, kayıp plakaların izini sürebilmenin dijital ve saha çalışmalarının bir araya gelerek çığır açıcı sonuçlar doğurabileceğini gösteriyor.